ม.2 ประวัติศาสตร์ DLTV (2567-2)

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

อาณาจักรกรุงศรีอยุธยา ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์บ่งชี้ว่าได้รับการสถาปนาขึ้นราวปี พ.ศ. 1893 โดยตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำ และเป็นอาณาจักรที่รุ่งเรืองของภูมิภาคเอเชีย คงความเจริญรุ่งเรืองอยู่นานถึง 417 ปี

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

อาณาจักรกรุงศรีอยุธยา ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์บ่งชี้ว่าได้รับการสถาปนาขึ้นราวปี พ.ศ. 1893 โดยตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำ และเป็นอาณาจักรที่รุ่งเรืองของภูมิภาคเอเชีย คงความเจริญรุ่งเรืองอยู่นานถึง 417 ปี

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

      การปกครองสมัยอยุธยามีการปรับปรุงให้เหมาะสมกับสถานการณ์ทางการเมืองโดยมีจุดมุ่งหมายที่สำคัญคือพยายามรวมอำนาจการปกครองสู่ส่วนกลาง และควบคุมการปกครองหัวเมืองต่างๆ ให้มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น พร้อมกับพยายามจัดรูปแบบการปกครอง เพื่อถ่วงดุลอำนาจกับกลุ่มเจ้านายและขุนนาง ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการปกครอง

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

อยุธยามีพื้นฐานทางเศรษฐกิจดี  มาตั้งแต่แรกตั้งอาณาจักรเนื่องจากตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำ ซึ่งเอื้ออำนวยต่อการทำการเกษตร การค้ากับต่างประเทศ และมีบทบาทสำคัญในการเป็นศูนย์กลางรวบรวมสินค้าในดินแดนบริเวณนี้

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

    ในสมัยอยุธยา โครงสร้างสังคมไทยมีลักษณะเป็นสังคมศักดินา เพราะได้มีการตรากฎหมายแจกแจงให้เห็นหน้าที่และความรับผิดชอบของผู้คนในสังคมตามฐานะของตน ทำให้สังคมไทยดำรงอยู่ได้อย่างมั่นคงและเจริญก้าวหน้ามาเป็นลำดับ

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

         ในสมัยอยุธยา ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของอยุธยากับรัฐอื่น ๆ โดยมีทั้งความสัมพันธ์กับรัฐที่อยู่ใกล้เคียง ดินแดนอื่นๆในทวีปเอเชีย และชาติตะวันตก รูปแบบความสัมพันธ์เป็นไปเพื่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจ และความมั่นคงของอาณาจักร

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

        ในสมัยอยุธยา ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของอยุธยากับรัฐอื่น ๆ โดยมีทั้งความสัมพันธ์กับรัฐที่อยู่ใกล้เคียง ดินแดนอื่นๆในทวีปเอเชีย และชาติตะวันตก รูปแบบความสัมพันธ์เป็นไปเพื่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจ และความมั่นคงของอาณาจักร

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

        สมัยอยุธยามีความรุ่งเรืองและสืบทอดมาจนปัจจุบันต่างมีบรรพบุรุษที่มีความกล้าหาญ เสียสละในการปกป้องและสร้างสรรค์สิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อชาติบ้านเมือง จึงควรแก่การยกย่องคุณค่าและยึดถือเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิต

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

        ภูมิปัญญาได้รับการสั่งสมอยู่ในวัฒนธรรมไทย การศึกษาเรื่องภูมิปัญญาสมัยอยุธยาถือว่าสะท้อนวัฒนธรรมของคนไทยสมัยอยุธยาด้วย แสดงให้เห็นทั้งพัฒนาการด้านสติปัญญา ความรู้ ความคิดของคนสมัยนั้น รวมทั้งการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาเป็นโบราณสถานที่ได้รับการจดทะเบียนมรดกโลก โดยมีวัดที่อยู่ในพื้นที่มรดกโลกได้แก่ วิหารพระมงคลบพิตร

วัดพระศรีสรรเพชญ์ วัดพระราม วัดราชบูรณะ วัดมหาธาตุ วัดธรรมิกราช วัดโลกยสุธาหรือวัดพระนอน แสดงถึงความงดงามความเจริญรุ่งเรืองของเมืองหลวง

ไทยในอดีตที่คนไทยภาคภูมิใจด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ทำให้สามารถเข้าเยี่ยมชมความสวยงามของอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาได้อย่างเสมือนจริง

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยาขึ้นในปี พ.ศ. ๑๙๘๓ ด้วยทำเลที่ตั้งของกรุงศรีอยุธยาลักษณะเป็นเกาะแม่น้ำ ๓ สาย คือ

แม่น้ำป่าสัก แม่น้ำลพบุรีและแม่น้ำเจ้าพระยา ล้อมรอบมีความเหมาะสมกับการตั้งเป็นราชธานี เป็นศูนย์กลางการคมนาคม เศรษฐกิจ และ

การปกครองส่งผลให้อาณาจักรอยุธยาที่มีความเจริญรุ่งเรือง มีความมั่นคงยาวนานถึง ๔๑๗ ปี

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

สมเด็จพระเจ้าตากสินทรงกอบกู้เอกราชให้กับกรุงศรีอยุธยาสำเร็จในปี พ.ศ.๒๓๑๐ และทรงสร้างราชธานีใหม่ขึ้นที่กรุงธนบุรี เนื่องจากกรุงศรีอยุธยาถูกเผาทำลาย

ย่อยยับไม่สามารถซ่อมแซมฟื้นฟูมาใหม่ได้ กรุงศรีอยุธยาเป็นเมืองใหญ่แต่ไพร่พลของพระเจ้าตากสินที่มีอยู่จำนวนน้อยไม่อาจป้องกันเมืองได้ อีกทั้งพม่าชำนาญ

ในเส้นทางในการยกทัพโจมตีกรุงศรีอยุธยา และที่ตั้งกรุงศรีอยุธยาไม่ติดกับทะเลหากสู้พม่าไม่ได้จะหนีไปทางทะเลก็ทำได้ยาก สมเด็จพระเจ้าตากสินจึงทรงเลือก

เมืองธนบุรีเป็นราชธานีแห่งใหม่เพราะเป็นเมืองมีชัยภูมิที่ดี มีขนาดเล็ก อยู่ใกล้กับทะเล มีแม่น้ำเจ้าพระยาไหลผ่านกลางเมือง อีกทั้งอยู่ไม่ห่างกรุงศรีอยุธยา

กรุงธนบุรีจึงเหมาะกับการเป็นตั้งราชธานีแห่งใหม่

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

การรวบรวมประเมินหลักฐานและนำมาวิเคราะห์ข้อมูลตอบประเด็นที่ต้องการศึกษาอย่างมีขั้นตอนเพื่อประโยชน์ในการสืบค้นข้อมูลมีการแบ่งประเภทตามลักษณะของหลักฐานคือ

หลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร เช่น โบราณสถาน โบราณวัตถุ เป็นต้น หลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษร เช่น พงศาวดาร จดหมายเหตุเป็นต้น และแบ่งตามความน่าเชื่อถือ

ของหลักฐาน คือหลักฐานชั้นต้น เช่น  โบราณสถานจดหมายเหตุร่วมสมัย  หลักฐานชั้นรอง พงศาวดาร คำบอกเล่าชาวกรุงเก่า หลักฐานจะต้องผ่านกระบวนการวิเคราะห์ข้อเท็จจริง

ความคิดเห็น  เพื่อสรุปข้อเท็จจริงของข้อมูลจากหลักฐานเพื่อตอบประเด็นที่ต้องการศึกษา

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

การรวบรวมประเมินหลักฐานและนำมาวิเคราะห์ข้อมูลตอบประเด็นที่ต้องการศึกษาอย่างมีขั้นตอนเพื่อประโยชน์ในการสืบค้นข้อมูลมีการแบ่งประเภท

ตามลักษณะของหลักฐานคือ หลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร เช่น โบราณสถาน โบราณวัตถุ เป็นต้น หลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษร เช่น พงศาวดาร

จดหมายเหตุเป็นต้น และแบ่งตามความน่าเชื่อถือของหลักฐาน คือหลักฐานชั้นต้น เช่น  โบราณสถานจดหมายเหตุร่วมสมัย  หลักฐานชั้นรอง พงศาวดาร

คำบอกเล่าชาวกรุงเก่า หลักฐานจะต้องผ่านกระบวนการวิเคราะห์ข้อเท็จจริง ความคิดเห็น  เพื่อสรุปข้อเท็จจริงของข้อมูลจากหลักฐานเพื่อตอบประเด็น

ที่ต้องการศึกษา

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

การรวบรวมประเมินหลักฐานและนำมาวิเคราะห์ข้อมูลตอบประเด็นที่ต้องการศึกษาอย่างมีขั้นตอนเพื่อประโยชน์ในการสืบค้นข้อมูล

มีการแบ่งประเภทตามลักษณะของหลักฐานคือ หลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร เช่น โบราณสถาน โบราณวัตถุ เป็นต้น หลักฐาน

ที่เป็นลายลักษณ์อักษร เช่น พงศาวดาร จดหมายเหตุเป็นต้น และแบ่งตามความน่าเชื่อถือของหลักฐาน คือหลักฐานชั้นต้น เช่น

โบราณสถานจดหมายเหตุร่วมสมัย  หลักฐานชั้นรอง พงศาวดาร คำบอกเล่าชาวกรุงเก่า หลักฐานจะต้องผ่านกระบวนการวิเคราะห์

ข้อเท็จจริง ความคิดเห็น  เพื่อสรุปข้อเท็จจริงของข้อมูลจากหลักฐานเพื่อตอบประเด็นที่ต้องการศึกษา

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

การเรียบเรียงข้อมูลเป็นการนำข้อมูลที่ได้จากการกระบวนการทางประวัติศาสตร์ รวบรวมหลักฐาน ประเมินหลักฐาน วิเคราะห์หลักฐาน

และสรุปผลการวิเคราะห์ข้อมูล ให้ตรงกับประเด็นหรือหัวเรื่องที่ตั้งไว้ในขั้นตอนแรก ควรอธิบายเหตุการณ์อย่างเป็นระบบ สอดคล้องต่อเนื่อง

โดยการจัดเนื้อหา  ได้แก่ การวางโครงเรื่องของบทความ  ซึ่งเป็นการจัดลำดับเนื้อหาของเรื่องราวนั้น ๆ